Τι είναι η Αποφρακτική Υπνική Άπνοια

24 Φεβρουαρίου, 2024

Posted by    Αικατερίνη Κυπρούλη M.D. Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος

Η αποφρακτική άπνοια ύπνου (OSA) είναι μια διαταραχή κατά την οποία η αναπνοή διακόπτεται ή μειώνεται επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του ύπνου, όταν οι μύες στο λαιμό και τη γλώσσα αποτυγχάνουν να κρατήσουν τον αεραγωγό ανοιχτό παρά τις προσπάθειες να αναπνεύσουν, εμποδίζοντας τη ροή του αέρα στους πνεύμονες και προκαλώντας έλλειψη οξυγόνου.

Όταν συμβεί αυτό, ο εγκέφαλος πρέπει να ξυπνήσει στιγμιαία και η αναπνοή μπορεί να αποκατασταθεί. Σε ορισμένα άτομα ο εγκέφαλος έχει πολύ χαμηλή ανοχή στη μειωμένη ροή του αέρα, ακόμη και αν ο αεραγωγός δεν είναι αποφραγμένος, με αποτέλεσμα συχνές αφυπνίσεις και διαταραχές του ύπνου.

Αυτή η διαδικασία κατά την οποία η αναπνοή σταματά και ξεκινά μπορεί να επαναληφθεί έως και εκατοντάδες φορές κατά τη διάρκεια μιας νύχτας. Ο συνδυασμός διαταραγμένου ύπνου και έλλειψης οξυγόνου, μπορεί να προκαλέσει:

• Υπνηλία και κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Πρωινούς πονοκεφάλους
• Γνωστική δυσλειτουργία
• Αυπνία

Επίσης, το ροχαλητό συνδέεται έντονα με την αποφρακτική υπνική άπνοια (OSA), με αποτέλεσμα έναν από τους πιο συνηθισμένους λόγους για τους οποίους οι ασθενείς αναζητούν αρχικά θεραπεία. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι δεν έχουν όλοι όσοι ροχαλίζουν OSA και το αντίστροφο. Γι' αυτό, ο καλύτερος τρόπος για να ανακαλύψετε και να αντιμετωπίσετε αυτό το σημαντικό πρόβλημα είναι με μια ενδελεχή αξιολόγηση από έναν ιατρό/χειρουργό ύπνου σε συνδυασμό μια μελέτη ύπνου.

Το χρυσό πρότυπο για τη διάγνωση είναι μια Πολυυπνογραφία (PSG) ή μελέτη ύπνου. Αυτή η εξέταση πραγματοποιείται ενώ ο ασθενής κοιμάται σε εργαστήριο ύπνου και παρακολουθεί τα εγκεφαλικά κύματα, τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα, τον καρδιακό ρυθμό και την αναπνοή, καθώς και τις κινήσεις των ματιών και των ποδιών. Μια συσκευή παρακολούθησης στο σπίτι μπορεί να είναι μια χρήσιμη εναλλακτική λύση για ορισμένους ασθενείς υπό την καθοδήγηση ενός έμπειρου επαγγελματία ύπνου.

Η ρινοφαρυγγοσκόπηση  είναι μια εξέταση, κατά την οποία ένα εύκαμπτο ενδοσκόπιο οπτικών ινών εισάγεται μέσω της μύτης και του λαιμού για να παρατηρήσει ανατομικές δομές που στενεύουν τον αεραγωγό και εμποδίζουν τη ροή του αέρα και προκαλούν ροχαλητό.

Η ενδοσκόπηση ύπνου  είναι παρόμοια με τη ρινοφαρυγγοσκόπηση, ωστόσο γίνεται με ήπια καταστολή. Ο στόχος αυτής της δοκιμασίας, είναι να αναπαράγει ό,τι συμβαίνει στον ανώτερο αεραγωγό του ασθενούς σε κατάσταση ύπνου και να εντοπίσει δομές και περιοχές που προκαλούν την απόφραξη.

Σύμφωνα με τα ερευνητικά πρωτόκολλα, οι μέθοδοι απεικόνισης όπως η αξονική τομογραφία (CT), η μαγνητική τομογραφία (MRI) μπορεί να παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες και σε επιλεγμένους υποψηφίους. Οι αξονικές τομογραφίες χρησιμοποιούνται συνήθως στην προεγχειρητική αξιολόγηση ασθενών που υποβάλλονται σε οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση που αφορά τον σκελετό του προσώπου.

Αυτά τα εργαλεία θα πρέπει να χρησιμοποιούνται από κοινού για τη δημιουργία μιας διάγνωσης και την καθοδήγηση της λήψης αποφάσεων του γιατρού προς την κατάλληλη θεραπεία για κάθε ασθενή

Υπάρχουν τρεις κύριοι λόγοι για τους οποίους αντιμετωπίζουμε την υπνική άπνοια:

1. Κοινωνικός παράγοντας:
Το ροχαλητό είναι συχνά πηγή αγωνίας τόσο για τον ασθενή όσο και για τον σύντροφό του το βράδυ.

2. Κίνδυνοι για την υγεία:
Η πτώση των επιπέδων οξυγόνου τη νύχτα έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακή αρρυθμία και εγκεφαλικό. Η OSA έχει περιγραφεί ότι προκαλεί αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στον έλεγχο της γλυκόζης σε διαβητικούς ασθενείς και στην επίτευξη απώλειας βάρους.

3. Νευρογνωστικά συμπτώματα:
Είναι γενικά αποδεκτό ότι ο ‘κατακερματισμός’ του ύπνου εμποδίζει τον εγκέφαλο να έχει πλήρη αποκατάσταση του ύπνου και μπορεί να οδηγήσει σε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, ελλείμματα στην προσοχή, τη συγκέντρωση, τη μνήμη και την εκτελεστική λειτουργία. 

Η επιδείνωση των συμπτωμάτων της διάθεσης και ο αυξημένος κίνδυνος τροχαίων ατυχημάτων έχουν επίσης περιγραφεί σε σχέση με την αποφρακτική υπνική άπνοια.